Veel mensen vinden dat euthanasie een recht is, of zou moeten zijn. In deze tweetorial leg ik uit waarom dat niet zo is - en ook niet kan zijn.
Vandaag een nieuwe tweetorial, over de vraag:
Zou euthanasie een recht moeten zijn?
De meeste mensen vinden dat dat zo is. En als het geen recht is, dan zou het dat wel moeten zijn.
Maar zoals wel vaker heeft de meerderheid geen gelijk.
Om te begrijpen waarom euthanasie geen recht is, moeten we eerst weten wat dat eigenlijk is, een recht.
Welnu.
*tromgeroffel zwelt aan*
Een recht is een claim op iemand anders.
En dat kan een claim zijn om iets te doen, of iets te laten.
Het recht op onderwijs is een claim op de overheid om iets te 'doen': onderwijs bieden. Dat is een positief recht. Het recht op vrije meningsuiting is een claim om iets 'niet te doen': in de weg lopen door censuur te plegen bijvoorbeeld. Inderdaad, dat is een 'negatief recht'.
Wat belangrijk is: met IEDER recht correspondeert een plicht van iets of iemand anders. Anders is het geen recht.
Hieruit volgt dat er geen 'recht op zelfdoding' bestaat. Er is immers geen corresponderende plicht van iemand anders iets te doen of na te laten.
Sterker nog: als iemand van een brug af wil springen heb je juist de morele plicht om bijvoorbeeld de hulpdiensten te bellen of op een andere manier in te grijpen om te voorkomen dat iemand zichzelf suïcideert. Daarom is zelfdoding hooguit een 'vrijheid', maar geen 'recht'.
Om dezelfde reden bestaat er ook geen recht op gezondheid, op kinderen, een geslaagde Tinderdate of een perfecte partner. Er bestaat zelfs geen recht op roze koeken. Want wie zou de plicht hebben daarvoor te zorgen?
Positieve en negatieve rechten worden vaak door elkaar gehaald. Mensen denken bijvoorbeeld soms dat kranten de plicht hebben om de door hun ingezonden brieven te publiceren.
Dat is niet zo, want het recht op vrije meningsuiting is een negatief recht, en dus heeft de krant geen plicht om alle meningen te plaatsen. Gelukkig maar, want de krant is al dik genoeg.
Een dergelijke verwarring tussen twee soorten rechten noemen we een #misverstand. Misverstanden komen vaak voor en zijn een bron van veel onheil in de wereld, dus het is belangrijk daar alert op te zijn. Anders komen er steeds meer en voor je het weet is het een rommeltje.
Maar nu euthanasie. Als dat een recht zou zijn, zou dat dan een positief of een negatief recht zijn?
Inderdaad, een positief recht.
Je vraagt immers aan iemand om je dood te maken, en dat is iets doen, niet iets laten.
En laten we ook niet vergeten wat euthanasie feitelijk is:
Zelfdoding waarbij je de uitvoering in handen legt van iemand anders.
Euthanasie zou dus - als het een recht was - een positief recht zijn. Maar als dat zo is, dan dat betekent dat iemand anders een plicht zou moeten hebben. Anders is het geen recht.
Maar wie zou die plicht moeten hebben?
Inderdaad: niemand.
Want niemand heeft - gelukkig - de plicht om iemand anders dood te maken. Of zou u zelf bereid zijn een dergelijke plicht op zich te nemen?
(En als nu u heel snel 'ja' zegt, bent u waarschijnlijk ongeschikt voor de baan.)
Maar als er niemand is die de plicht heeft om iemand dood te maken, dan kan euthanasie dus nooit een 'recht' zijn, maar hooguit een 'mogelijkheid'.
En dat is het dus:
Euthanasie is geen recht, want er is niemand die de corresponderende plicht heeft om dat recht te effectueren.
Ja teleurstellend, ik weet het, want velen van u zouden willen dat het wel een recht was.
Maar ik kan het ook niet mooier maken dan het is.
En slecht nieuws kun je maar beter meteen en helder brengen.
Nu zullen er mensen zijn die vinden dat dokters wel degelijk de plicht hebben om euthanasie uit te voeren.
Daarom gaat de volgende tweetorial over de vraag:
Waarom mag je iemand niet zomaar dood maken - ook niet als iemand dat heel graag wil?
En er zullen mensen zijn die zeggen: 'geef me dan zelf die middelen maar'.
Ik begrijp dat heel goed (en ik zou dat zelf ook wel willen).
Daarom in weer een volgende tweetorial:
Waarom mag ik eigenlijk geen dodelijke middelen hebben?
Dat was het voor vandaag! Ik hoop dat u het interessant vond.
Serieuze vragen en commentaar zal ik beantwoorden, of verwerken in een volgende tweetorial.
En kritische vakgenoten die het niet met me eens zijn: maak vooral een betere tweetorial!
• • •
